Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας 2017
«Ένα λεπτό αλλάζει μια ζωή»
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι αυτοκτονούν ανά τον κόσμο ενώ οι απόπειρες αυτοκτονίες είναι μέχρι και 25πλάσιες. Πίσω από αυτούς τους αριθμούς υπάρχουν οι προσωπικές ιστορίες αυτών που για πολλούς διαφορετικούς λόγους, αμφισβήτησαν την αξία της ίδιας τους της ζωής.
Κάθε ένα από αυτά τα άτομα είναι μέρος μιας κοινότητας. Κάποιοι μπορεί να είναι καλά ενταγμένοι σε αυτή την κοινότητα, έχουν οικογενειακό δίκτυο, φίλους, συναδέλφους ή συμμαθητές. Άλλοι μπορεί να είναι λιγότερο συνδεδεμένοι και κάποιοι μπορεί να είναι αρκετά απομονωμένοι. Ανεξαρτήτως των περιστάσεων, οι κοινότητες μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη όσων βρίσκονται σε ευάλωτη θέση.
Αυτό το νόημα αντικατοπτρίζεται στο φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας: «Ένα λεπτό αλλάζει μια ζωή». Ως μέλη των κοινοτήτων είναι ευθύνη μας να στρέψουμε την προσοχή μας σε εκείνους που μπορεί να παλεύουν, να έρθουμε σε επαφή μαζί τους και να τους ενθαρρύνουμε να πουν τη δική τους ιστορία με το δικό τους τρόπο και στο δικό τους ρυθμό. Η υποστήριξη με ευγενικό τρόπο και η μη επικριτική ακρόαση μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Ένα λεπτό μπορεί να αλλάξει μια ζωή
Άτομα που επέζησαν μιας απόπειρας μπορούν να μας διδάξουν το πώς τα λόγια και οι πράξεις των άλλων έχουν σημασία. Συχνά, μιλούν με συγκίνηση για το πώς έφτασαν σε ένα σημείο που δεν μπορούσαν να δουν καμία εναλλακτική λύση εκτός από το να αφαιρέσουν τη ζωή τους και για τις ημέρες, τις ώρες και τα λεπτά που τους οδήγησαν ως εκεί. Συχνά περιγράφουν πως δεν ήθελαν να πεθάνουν αλλά χρειάζονταν κάποιον να παρέμβει και να τους σταματήσει. Πολλοί αναφέρουν ότι έψαχναν κάποιον που θα μπορούσε να αντιληφθεί την απελπισία τους και να τους ρωτήσει αν είναι καλά. Κάποιες φορές λένε, έκαναν μια συμφωνία με τον εαυτό τους, ότι εάν κάποιος τους ρωτούσε τι τους συμβαίνει, θα του έλεγαν τα πάντα και θα του επέτρεπαν να παρέμβει. Δυστυχώς, συχνά αναφέρουν ότι δεν τους ρώτησε κανείς.
Οι επιζώντες μιας απόπειρας μοιράζονται ιστορίες διαφωτιστικές. Εξιστορούν πως έφτασαν στο σημείο να προσπαθήσουν να αφαιρέσουν τη ζωή τους και πως διαχειρίστηκαν την κατάσταση. Σχεδόν παγκοσμίως, αναφέρουν ότι εάν κάποιος είχε πάρει ένα λεπτό για να τους προσεγγίσει, η τροχιά στην οποία είχαν μπει θα μπορούσε να είχε διακοπεί. Πολλοί από αυτούς εργάζονται τώρα συμβουλευτικά για την πρόληψη της αυτοκτονίας.
Η ζωή είναι πολύτιμη και μερικές φορές αβέβαιη. Το να πάρουμε ένα λεπτό για να πλησιάσουμε κάποιον-έναν εντελώς άγνωστο, ένα μέλος του στενού οικογενειακού κύκλου ή έναν φίλο-μπορεί να αλλάξει την πορεία της ζωής τους.
Κανένας δεν χρειάζεται να έχει όλες τις απαντήσεις
Οι άνθρωποι συχνά διστάζουν να παρέμβουν, ακόμη και όταν ανησυχούν για κάποιον. Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτό, πόσο μάλλον όταν φοβούνται ότι δεν θα ξέρουν τι να πουν. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει εύκολη και γρήγορη συνταγή. Άτομα τα οποία έχουν περάσει μια σοβαρή αυτοκτονική κρίση συχνά λένε ότι δεν έψαχναν για κάποια συγκεκριμένη συμβουλή, αλλά ότι η συμπόνια και η ενσυναίσθηση των άλλων τους βοήθησε να αλλάξουν οπτική και να κατευθυνθούν προς την ανάρρωση.
Ένας άλλος παράγοντας που αποθαρρύνει τους ανθρώπους να αρχίσουν την συζήτηση είναι ότι ανησυχούν μήπως κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Αυτός ο προβληματισμός είναι κατανοητός. To να ξεκινήσουμε για πρώτη φορά μια συζήτηση σχετικά με την αυτοκτονία μπορεί να είναι δύσκολο και υπάρχει ο μύθος ότι μιλώντας γι’ αυτό μπορεί να βάλουμε την ιδέα σε κάποιον ή και να πυροδοτήσουμε μια απόπειρα αυτοκτονίας. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το να νοιαζόμαστε και να ακούμε με μη επικριτικό τρόπο είναι πολύ πιο πιθανό να οδηγήσει σε μείωση της ψυχικής δυσφορίας παρά σε επιδείνωση.
Υπάρχουν διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης και υποστήριξης
Υπάρχουν διάφορες σωστά διαμορφωμένες πηγές οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να εφοδιάζουν με αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας με άτομα τα οποία μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο αυτοκτονίας. Οι Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας για παράδειγμα, βασίζονται στην ιδέα ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν τι να κάνουν αν βρεθούν με κάποιον ο οποίος αντιμετωπίζει ένα έκτακτο παθολογικό πρόβλημα, όπως καρδιακή προσβολή (να καλέσει ασθενοφόρο, καρδιοαναπνευστική ανάνηψη κλπ.), αλλά θα αισθανθούν έξω από τα νερά τους αν βρεθούν με κάποιον ο οποίος βιώνει μια ψυχική ή συναισθηματική κρίση. Υπάρχουν πολλές σχετικές πηγές ενημέρωσης στις οποίες μπορεί κάποιος να ανατρέξει στις ιστοσελίδες της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (https://www.iasp.info), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (https://www.who.int), του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονίας (https://www.suicide-help.gr) και στην 24ωρη Γραμμή για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας 1018.
Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Το 2017 σηματοδοτεί την 15η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας. Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε το 2003 με την πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και με την έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ως Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας έχει ορισθεί η 10η Σεπτεμβρίου.
Στις 10 Σεπτεμβρίου, λάβε μέρος σε δράσεις με άλλους από όλο τον κόσμο οι οποίοι εργάζονται για έναν κοινό σκοπό- την πρόληψη της αυτοκτονίας. Η δράση «Cycle around the Globe» στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μέσα από δράσεις στην κοινότητα. Σύντομα θα ανακοινωθούν και οι προγραμματισμένες δράσεις του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονίας.
Τέλος, αν υπάρχει κάποιος για τον οποίο ανησυχείς πάρε ένα λεπτό για να έρθεις σε επαφή μαζί του. Μπορεί να του αλλάξει τη ζωή.