ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ – ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ.
Συνεχίζουμε να γινόμαστε μάρτυρες των επαναλαμβανόμενων αυτοκτονιών που λαμβάνουν χώρα σε μονάδες υγείας της χώρας μας και δυστυχώς πάρα τις πολλαπλές επισημάνσεις μας, ανθρώπινες ζωές συνεχίζουν να χάνονται.
Όπως είναι γνωστό, από τα ήδη ανηρτημένα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, από το 2012 έχουμε καταγράψει τουλάχιστον 85 αυτοκτονίες εντός των μονάδων υγείας της χώρας ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τον αριθμό των αποπειρών που πραγματοποιούνται τόσο εντός των νοσηλευτικών ιδρυμάτων όσο και εκείνων που δεν εισάγονται τελικά στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, λόγω της εκτίμησης του αυτοκτονικού κινδύνου ως χαμηλού, συνεχίζοντας, ωστόσο, να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της αυτοκτονίας μελλοντικά.
Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ έχει προτείνει από ετών την εφαρμογή συγκεκριμένων πρωτοκόλλων για τη δημιουργία ασφαλών και σαφών μέτρων για την πρόληψη της αυτοκτονίας μεταξύ των νοσηλευομένων ασθενών. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά μερικές συστάσεις για την πρόληψη του ζητήματος όπως:
• Η δημιουργία ενός προστατευτικού και φιλικού περιβάλλοντος νοσηλείας χωρίς καμία πρόσβαση σε μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ασθενής για να θέσει τέλος στη ζωή του και η τακτική διασφάλιση της τήρησης αυτού του μέτρου.
• Η συχνή παρακολούθηση των ατόμων που έχουν εκφράσει ή θεωρούνται υψηλού κινδύνου για αυτοκτονία
• Η συλλογή συμπληρωματικών πληροφοριών από το περιβάλλον του ασθενή για την πρότερη και την τωρινή ψυχική του κατάσταση όπως και έλεγχος της αξιοπιστίας τους
• Η στρατηγική συμπερίληψη της οικογένειας και του υποστηρικτικού πλαισίου σε όλα τα στάδια της περίθαλψης θεραπευτικό πλάνο του ασθενούς και
• Η καταβολή ιδιαίτερης προσοχής κατά την λήψη του εξιτηρίου ασθενών με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές όσον αφορά την σαφή ενημέρωση του υποστηρικτικού πλαισίου τους (π.χ. σαφής ενημέρωση των οικείων για την επικινδυνότητα επανάληψης των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών τον πρώτο μήνα μετά την λήψη του εξιτηρίου, διαβεβαίωση της συμμόρφωσης του ασθενούς στην φαρμακευτική του αγωγή κ.α.) και την διασφάλιση της ασφαλούς παραπομπής τους σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Με άξονα τα παραπάνω, η πολιτική ηγεσία και οι αρμόδιες υπηρεσίες όσο και οι κοινότητες των επαγγελματιών υγείας οφείλουν να αναγνωρίσουν την αναγκαιότητα λήψης βασικών μέτρων και στρατηγικών χαμηλού κόστους στο πεδίο της πρόληψης της αυτοκτονίας. Κάποιες από αυτές τις παρεμβάσεις θα μπορούσαν να ειναι η τοποθέτηση του ασθενούς στο ισόγειο, ο περιορισμός της πρόσβασης σε αφύλαχτες και δυνητικά επικίνδυνες τοποθεσίες και σημεία πτώσεων, η αφαίρεση ενδεχόμενων μέσων για αυτοτραυματισμό (κορδόνια, αναπτήρες, γραβάτες, ζώνες, επικίνδυνα αντικείμενα κ.α.) από τον ίδιον τον ασθενή αλλά και από τους οικείους του, η τοποθέτηση ειδικών προστατευτικών κάγκελων στο δωμάτιο όπου τοποθετείται ο ασθενής και η αυξημένη παρακολούθηση του από το νοσηλευτικό προσωπικό αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του χειρισμού ενός αυτοκαταστροφικού ασθενούς και της διασφάλισης της ζωής του.
Ακόμη, η τοποθέτηση ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας που θα αξιολογεί αποκλειστικά τα περιστατικά που εισάγονται στο νοσοκομείο κάνοντας έναν απλό προσυμπτωματικό έλεγχο ψυχικής υγείας έπειτα από εισαγωγή ασθενούς με τραυματισμό ή αίτημα που σχετίζεται με την υποψία πιθανής πρότερης αυτοκτονικής πρόθεσης μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στην αποτροπή αμελειών που κοστίζουν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα ανθρώπινες ζωές.
Κλείνοντας, παρεμβάσεις όπως η εφαρμογή πρωτοκόλλων καταγραφής των αποπειρών αυτοκτονίας που εισάγονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα, πρακτική που εφαρμόζεται από ετών στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου, αποτελούν καίριες στρατηγικές για το περιορισμό της υπάρχουσας υποκαταγραφής και την σαφή αποτύπωση του μεγέθους των τραγωδιών που συνεχίζουν να συμβαίνουν καθημερινά.
Επιπρόσθετα, η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στην έγκαιρη αναγνώριση των αυτοκαταστροφικών ασθενών αποτελεί μία από τις κύριες στρατηγικές παρέμβασης που συστήνονται από τον Π.Ο.Υ. στο πεδίο πρόληψης της αυτοκτονίας και συνεπώς καθίσταται απαραίτητη ιδιαίτερα για εκείνους που εργάζονται στην υγειονομική περίθαλψη.
Η αυτοκτονία είναι ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Αποτελεί κύρια αιτία θνησιμότητας και αναπηρίας οδηγώντας σε άδικους και πρόωρους θανάτους. Η ΚΛΙΜΑΚΑ έχει πολλάκις τονίσει την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη του φαινομένου μέσα από την υλοποίηση συγκεκριμένων παρεμβάσεων στα διάφορα πεδία δράσης των αυτοκτονικών και αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Η πρόληψη του φαινομένου αποτελεί τον ουσιώδη δείκτη της γενικότερης υγείας του πληθυσμού μιας χώρας.
Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί.
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας