Για τη 18χρονη Μαθήτρια στη Δάφνη
Η πρόσφατη αυτοκτονία μίας 17χρονης μαθήτριας στην Δάφνη μας φέρνει ξανά αντιμέτωπους με το κρίσιμο ζήτημα της αυτοκτονίας στην χώρα μας και επαναφέρει στο προσκήνιο την αναγκαιότητα άμεσης εφαρμογής προληπτικών παρεμβάσεων. H αυτοκτονικότητα στις νεαρές ηλικίες αποτελεί μείζον ζήτημα της δημόσιας υγείας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ τα τελευταία τρία χρόνια έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 17 αυτοκτονίες στις ηλικίες 10 έως 18 ετών, αριθμός μεγαλύτερος σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, ενώ παρατηρείται αύξηση της αναφοράς αυτοκαταστροφικών σκέψεων και συμπεριφορών σε κλήσεις ατόμων αυτής της ηλικίας που απευθύνονται στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως αρκετοί παράγοντες αλληλοεπιδρούν πριν οι αυτοκτονικές σκέψεις γίνουν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Ωστόσο αυτό που είναι καλά τεκμηριωμένο τόσο στην διεθνή βιβλιογραφία όσο και στην δική μας πολυετή κλινική εμπειρία στο πεδίο είναι πως συνήθως ένα στρεσογόνο γεγονός αποτελεί τον παράγοντα πυροδότησης των αυτοκτονικών σκέψεων και όχι τον παράγοντα αιτιολογίας για την εκδήλωση τους. Πολλοί παράγοντες σχετίζονται με την αυτοκτονικότητα σε παιδιά και εφήβους όπως η ίδια η εφηβεία, αλλαγές στο σώμα/ ορμόνες, αλλαγή της οικογενειακής δυναμικής, αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, πρώτες σχέσεις, απογοητεύσεις, χωρισμοί, δυσκολίες στο σχολείο κ.α. ωστόσο, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο παράγοντας που διαμεσολαβεί ανάμεσα στα στρεσογόνα γεγονότα και την εκδήλωση της αυτοκτονικότητας σχετίζεται με υποκείμενα ζητήματα ψυχικής υγείας τα οποία είτε αρχίζουν να εκδηλώνονται εκείνη την περίοδο είτε δεν έχουν λάβει την κατάλληλη θεραπεία και αντιμετώπιση. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξημένος σε περιπτώσεις όπου υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονίας και οικογενειακό ιστορικό ψυχικής ασθένειας ή/και ιστορικό βιαίας συμπεριφοράς. Επιπρόσθετα, έχει φανεί ότι οι περισσότερες από τις αυτοκτονικές συμπεριφορές στον εφηβικό πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ συχνά παρορμητικές κάτι το οποίο εντείνει την ανάγκη για πρώιμες παρεμβάσεις καθώς και ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
Χρειάζεται πλέον να γίνει κατανοητό πως όπως στις περιπτώσεις των ιατρικών – σωματικών ασθενειών, έτσι και στην περίπτωση των ψυχικών ασθενειών πως απαιτείται η κινητοποίηση τόσο του υποστηρικτικού δικτύου του εφήβου όπως και της σχολικής κοινότητας σε περιπτώσεις ύπαρξης κινδύνου της αυτοκτονίας ή εντοπισμού προειδοποιητικών σημείων της.
O έγκαιρος εντοπισμός και παροχή άμεσης βοήθειας των ευάλωτων μαθητών είναι ζωτικής σημασίας για την διαφύλαξη της ψυχικής υγείας του εφήβου τόσο σε παρόντα χρόνο όσο και στην μετέπειτα ζωή καθώς είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η αυτοκτονική συμπεριφορά σε παιδιά και εφήβους μπορεί να οδηγήσει σε πολλαπλές παρόμοιες συμπεριφορές ή απόπειρες στην ενήλικη ζωή.
Η καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος της αυτοκτονίας του παιδιού και του εφήβου είναι η πρόληψη τόσο πριν από την αυτοκτονία με την αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων και τον έγκαιρο εντοπισμό των ατόμων υψηλού κινδύνου όσο και μέσω της η εκ των υστέρων παρέμβασης μέσα από την ενημέρωση των εφήβων σχετικά με την αυτοκτονία, την αποφυγή εξιδανίκευσης ή δραματοποίησης της αυτοκτονίας καθώς και την υποστήριξη επιζώντων/επιζωσών αυτοκτονίας που επηρεάστηκαν άμεσα (οικείο περιβάλλον θανόντα) και έμμεσα (μαθητές, καθηγητές κ.α) από την τραγική απώλεια.
Εάν έχετε σκέψεις να κάνετε κακό στον εαυτό σας ή/και ανησυχείτε για κάποιο οικείο πρόσωπο, επισκεφθείτε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας ή καλέστε άμεσα την 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018.
