Τα Δικαιώματα των Ατόμων με Ψυχικά Προβλήματα
To φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής υγείας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ήταν «Η ψυχική υγεία είναι ένα παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα» το οποίο συνεπάγεται την δυνατότητα και το δικαίωμα κάθε ατόμου από οποιοδήποτε κοινωνική ομάδα του πληθυσμού να φτάσει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ψυχικής υγείας.
Είναι τεκμηριωμένο ότι ένα σύνολο βιολογικών, γενετικών, ατομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων συμβάλλει στην ανάπτυξη ψυχικών ασθενειών. Οι ψυχικές ασθένειες χαρακτηρίζονται από διαταραχές των ανώτερων λειτουργιών του εγκεφάλου όπως η σκέψη και το συναίσθημα και προκαλούν σημαντικές αλλαγές στην λειτουργικότητα των ατόμων.
Οι ψυχικές ασθένειες έχουν συσχετιστεί με πρόωρη θνησιμότητα και περισσότερα χρόνια διαβίωσης με σωματική ή πνευματική δυσλειτουργία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας 1 στους 8 ανθρώπους (δηλαδή περίπου 970 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως) πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια με πιο συχνές τις καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές. Η αυτοκτονικότητα αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές καταστάσεις που συνδέονται με την ύπαρξη των ψυχικών ασθενειών. Γνωρίζουμε πλέον εδώ και πολλά χρόνια ότι το 90% με 95% των ατόμων που αυτοκτονούν πάσχουν από κάποια ψυχική ασθένεια. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες πρόληψης του ζητήματος, η αυτοκτονία παραμένει μία από τις κυριότερες 20 αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Η κλινική μας εμπειρία καθώς και διεθνείς πρακτικές και πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα αναδεικνύουν ότι η προληπτική προσέγγιση της αυτοκτονίας είναι δυνατή, μέσω συντονισμένων, διεπιστημονικών παρεμβάσεων, χαμηλού κόστους, σε διάφορα επίπεδα της κοινωνικής σφαίρας καθώς και στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης (βελτίωση συστημάτων καταγραφής, έρευνα για την κατανόηση των διεργασιών της αυτοκτονίας, εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας και gatekeepers, ευαισθητοποίηση γενικού πληθυσμού κ.α.). Η ΚΛΙΜΑΚΑ, από τις αρχές της λειτουργίας του φορέα, είχε ως στόχο να καταστεί η ψυχική υγεία προσβάσιμη σε όλες τις κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες του πληθυσμού. Ανέκαθεν ο κεντρικός άξονας των παρεμβάσεών της στην πρόληψη της αυτοκτονίας και την προαγωγή της ψυχικής υγείας ήταν, εκτός από την ανάδειξη του ρόλου της ατομικής και συλλογικής ευθύνης κάθε πολίτη προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντός του από την αυτοκτονία, (οικογένεια, φιλικό, επαγγελματικό περιβάλλον κ.α.) η προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αυτοκαταστροφικές σκέψεις και συμπεριφορές τα οποία προστατεύονται από ετών νομικά από τις διατάξεις του Συντάγματος 1975/1986/2001 στο πλαίσιο της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικά προβλήματα.
Κάποια από αυτά παρουσιάζονται στην παρακάτω κάρτα:
