Τουλάχιστον 80 αυτοκτονίες εντός μονάδων υγείας από το 2012 έως σήμερα
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα, Ψυχολόγος – Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Η ενδονοσοκομειακή αυτοκτονία αποτελεί σοβαρό γεγονός για την ιατρική και επιστημονική κοινότητα. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως το 3% με 5,5% του συνολικού αριθμού αυτοκτονιών λαμβάνουν χώρα εντός ψυχιατρικών ιδρυμάτων και το 2% εντός γενικών νοσοκομείων. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εκτιμάται ότι ένα 40% με 60% των αυτοχείρων είχαν επισκεφθεί κάποιον επαγγελματία υγείας τον τελευταίο μήνα πριν την πραγματοποίηση της αυτοκτονίας.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, τουλάχιστον 80 αυτοκτονίες έχουν λάβει χώρα εντός μονάδων υγείας της χώρας από το 2012 και σήμερα. Ιδιαίτερα κατά το έτος 2021 σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός ενδονοσοκομειακών αυτοκτονιών που έχει έως τώρα καταγραφεί εντός ενός έτους (τουλάχιστον 14 θάνατοι).
Τα αναφερόμενα περιστατικά είναι μόνο κάποια από τα πιο πρόσφατα και αναδεικνύουν, την απουσία ασφαλών μέτρων και υπηρεσιών στον τομέα της πρόληψης της αυτοκτονίας. Η ανάγκη δημιουργίας και εφαρμογής ενός κοινού πρωτοκόλλου εκτίμησης, παρέμβασης και διαχείρισης των αυτοκαταστροφικών ασθενών όπως και η υιοθέτηση βασικών μέτρων και στρατηγικών χαμηλού κόστους στο πεδίο της πρόληψης της αυτοκτονίας, ιδιαίτερα εντός νοσηλευτικών ιδρυμάτων, μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα, επ’ ωφελεία όχι μόνο των ασθενών αλλά και του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των Μονάδων.
Η αναγνώριση και αξιολόγηση του κινδύνου αυτοκτονίας και της μεταβλητότητάς του, η διαρκής ψυχιατρική παρακολούθηση της κλινικής εικόνας του ασθενούς, η πρόληψη επιδείνωσης της συμπτωματολογίας του αποτελούν συνιστώσες, οι οποίες, εκτός των άλλων, συγκροτούν την έννοια της προβλεψιμότητας, δομικού συστατικού της σύγχρονης ψυχιατρικής. Η ανάληψη μέτρων ασφαλείας, όπως η απομάκρυνση δυνητικά θανατηφόρων μέσων, η σφράγιση των παραθύρων και το κλείδωμα των πορτών, η 24ωρη παρακολούθηση από το νοσηλευτικό προσωπικό αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του χειρισμού ενός αυτοκαταστροφικού ασθενούς και της διασφάλισης της ζωής του.
Η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στην έγκαιρη αναγνώριση και χειρισμό του αυτοκαταστροφικού ασθενούς αποτελεί μία από τις κύριες στρατηγικές παρέμβασης που συστήνεται από τον Π.Ο.Υ. στο πεδίο πρόληψης της αυτοκτονίας και συνεπώς καθίσταται απαραίτητη ιδιαίτερα για εκείνους που εργάζονται στην υγειονομική περίθαλψη. Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός, μπορεί να προληφθεί. Η ενεργοποίηση και εφαρμογή ουσιαστικών παρεμβάσεων σε πολλαπλά επίπεδα στην αντιμετώπιση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς και όλων των εκφάνσεών της αποτελεί μείζον ζήτημα προστασίας της ανθρώπινης ζωής και προάσπισης του δικαιώματος της ύπαρξής της σε ένα πλαίσιο ψυχικής υγείας.
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ