ΚΛΙΜΑΚΑ: Εργασιακό περιβάλλον και πρόληψη της αυτοκτονίας

By: Suicide Help | Tags: | Comments: 0 | March 16th, 2018

Οι πιο πολλοί από εμάς, ξοδεύουμε πάνω από το 60% του χρόνου μας ημερησίως στο χώρο εργασίας. Αν κάποιος συνάδελφος αυτοκτονήσει, το συναισθηματικό κόστος είναι τεράστιο, όχι μόνο για την οικογένεια του αυτόχειρα, αλλά και για τους συνεργάτες και για την εταιρία ολόκληρη. Οι διοικήσεις των χώρων εργασίας, οφείλουν να λάβουν μέτρα για την πρόληψη της αυτοκτονίας και να εκπαιδεύσουν το προσωπικό τους για αυτό το μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας που μας αφορά όλους. Είναι ένα ζήτημα που δε μπορούμε να παραβλέπουμε πια.

Προειδοποιητικά σημάδια

Άνθρωποι με αυτοκτονικό ιδεασμό, συνήθως εμφανίζουν ένα, ή περισσότερα από τα παρακάτω προειδοποιητικά σημάδια στη συμπεριφορά τους. Στο χώρο εργασίας, αυτές οι «αλλαγές» μπορούν να αναγνωριστούν στο άτομο, όταν:

• Είναι πολύ χαρούμενο, μετά από μακρά περίοδο κατάθλιψης
• Είναι περισσότερο επιθετικό, ή αγχώδες από το συνηθισμένο
• Δηλώνει κουρασμένο όλη την ώρα
• Δηλώνει ότι αποτελεί «εμπόδιο» στο να είναι οι υπόλοιποι συνάδελφοί του καλά
• Δεν εμφανίζεται στη δουλειά συχνά
• Είναι λιγότερο παραγωγικό από το συνηθισμένο

Κάποια προειδοποιητικά σημάδια, υποδηλώνουν ότι πρέπει να υπάρξουν πιο άμεσες παρεμβάσεις. Αν κάποιος λοιπόν δηλώνει πως σκέφτεται να βάλει τέλος στη ζωή του, θέλει να πεθάνει και σκέφτεται κάποιο πλάνο για το πώς θα το καταφέρει αυτό, καλέστε τη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία, 1018.

Επαγγέλματα με υψηλή επικινδυνότητα για αυτοκτονία

Σε κάποιους εργασιακούς χώρους, υπάρχει ο κίνδυνος υψηλής αυτοκτονικότητας.

• Σε εργασία που υπάρχει εύκολη προσβασιμότητα σε θανατηφόρα μέσα
• Σε εργασία που υπάρχει έκθεση σε χημικά (μπορούν να προκληθούν αλλαγές σε συναίσθημα, ή συμπεριφορά)
• Σε υψηλά στρεσογόνο εργασιακό περιβάλλον
• Ανασφάλεια στο χώρο εργασίας
• Εργασία με χαμηλό μισθό
• Στρεσογόνοι εργασιακοί χώροι που σχετίζονται με ανισορροπία φύλου (πχ γυναίκες που εργάζονται σε παραδοσιακά «αντρικά» πόστα, όπως σε βιομηχανίες)
• Ασυνεπές ωράριο εργασίας
• Απομόνωση στο χώρο εργασίας

Επαγγέλματα με υψηλά ποσοστά αυτοκτονικότητας σε άντρες

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, τα επαγγέλματα υψηλού κινδύνου για τους άνδρες είναι τα εξής:

• Καλλιέργειες, ψάρεμα, δασοκομία (84,5%)
• Κατασκευές (53,5%)
• Εγκατάσταση, συντήρηση, επισκευές (47,9%)

Επαγγέλματα με υψηλά ποσοστά αυτοκτονικότητας σε γυναίκες

Αντίστοιχα, για τις γυναίκες:

• Αστυνομία (14,1%)
• Πυροσβεστική (14,1%)

(McIntosh, et al., 2016; Institute for Work and Health, 2010; Woo & Postolache, 2008) Σε ότι αφορά την Ελλάδα και τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ για το 2015, τα ποσοστά αυτοκτονικότητας με βάση την επαγγελματική κατηγορία είναι εξίσου υψηλά και για τα 2 φύλα στην κατηγορία: ειδικευμένοι γεωργοί, δασοκόμοι, κτηνοτρόφοι και αλιείς (16% για τους άνδρες και 12% για τις γυναίκες). Η πλειοψηφία των αυτοχείρων (43%) ανήκουν στον οικονομικά ανενεργό πληθυσμό (συνταξιούχοι, οικιακά, άνεργοι, μαθητές – σπουδαστές κ.λπ.). Οι υπόλοιπες επαγγελματικές κατηγορίες διαμορφώνονται ως εξής: Για τους μεν άνδρες:

• Ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη (4%)
• Επαγγελματίες (3%)
• Υπάλληλοι γραφείου (5%)
• Ειδικευμένοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, δασοκόμοι και αλιείς (16%)
• Ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (4%)
• Χειριστές βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού και συναρμολογητές (μονταδόροι) (4%)
• Ανειδίκευτοι εργάτες, χειρωνάκτες και μικροεπαγγελματίες (3%)
• Ένοπλες δυνάμεις (1%)
• Απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (6%)
• Δεν απαντήθηκε (14%)

Για τις δε γυναίκες:

• Επαγγελματίες (6%)
• Υπάλληλοι γραφείου (3%)
• Ειδικευμένοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, δασοκόμοι και αλιείς (12%)
• Ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (1%)
• Ανειδίκευτοι εργάτες, χειρωνάκτες και μικροεπαγγελματίες (3%)
• Τεχνικοί και ασκούντες συναφή επαγγέλματα (3%)
• Απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (7%)
• Δεν απαντήθηκε (12%)

 

Πρόληψη αυτοκτονίας στο εργασιακό περιβάλλον  

Προληπτικά μέτρα

• Προγράμματα υποστήριξης εργαζομένων, ή τμήματα ανθρωπίνου δυναμικού να είναι διαθέσιμα προκειμένου να στηρίξουν τους υπαλλήλους, ώστε να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας
• Προαγωγή της ψυχικής υγείας
• Εκπαιδευτικά προγράμματα για την πρόληψη της αυτοκτονίας και εκπαίδευση
• Προώθηση κουλτούρας που ενθαρρύνει τη λογική στην αναζήτηση βοήθειας

Πώς να μιλήσεις σε ένα συνάδελφό σου που κρίνεις με βάση τα παραπάνω, ότι μπορεί να σκέφτεται την αυτοκτονία

Ανέφερε ότι έχεις παρατηρήσει αλλαγές στη συμπεριφορά του και ανησυχείς για αυτόν «Φαίνεται ότι είσαι λίγο περισσότερο από πιεσμένος με την όλη δουλειά που έβγαλες πρόσφατα. Παρατηρώ ότι είσαι λίγο αποσπασμένος από το συνηθισμένο και ανησυχώ. Είσαι καλά;» Ρώτησε ευθέως αν κάνει σκέψεις περί αυτοκτονίας, ή αν έχει οργανώσει κάποιο πλάνο για να δώσει τέλος στη ζωή του. «Μερικές φορές, όταν οι άνθρωποι αισθάνονται πολύ πιεσμένοι, σκέφτονται κάθε τρόπο για να ξεφύγουν από την κατάστασή τους. Μερικές φορές σκέφτονται ακόμη και το θάνατο. Σκέφτεσαι την αυτοκτονία;» Συνδέστε το άτομο αυτό με το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού του χώρου εργασίας σας, κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, ή κάποιον φορέα στην κοινότητά σας.  

Μετά από μια αυτοκτονία στον χώρο εργασίας.

Όταν μια αυτοκτονία συμβεί στον χώρο εργασίας, οι υπεύθυνοι πρέπει να δράσουν γρήγορα και κατάλληλα. Θα πρέπει να :

• Στείλουν τα συλλυπητήρια τους στην οικογένεια του αυτόχειρα.
• Ρωτήσουν την οικογένεια του αυτόχειρα εάν μπορούν να μοιραστούν με τους εργαζόμενους πως ο θάνατος ήταν λόγω αυτοκτονίας.
• Να μοιραστούν τα γεγονότα με τους εργαζόμενους, καθώς παράλληλα σέβονται την οικογένεια του αυτόχειρα
• Να ακολουθήσουν τους κανόνες της εταιρίας σε μια κατάσταση κρίσης.

Τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, μετά την αυτοκτονία, οι υπεύθυνοι πρέπει να :

• Μιλήσουν με τους υπαλλήλους που έχουν επηρεαστεί από τον θάνατο του συνεργάτη τους και να τους βοηθήσουν να πενθήσουν.
• Να προσφέρουν ψυχολογική υποστήριξη σε όλους τους εργαζόμενους
• Να αποφασίσουν εάν θα πρέπει να μνημονεύσουν τον νεκρό.

Τους επομένους μήνες και χρόνο ύστερα της αυτοκτονίας, οι υπεύθυνοι πρέπει να :

• Να σιγουρευτούν πως υπάρχουν μέτρα πρόσληψης στον χώρο εργασίας.

Mobbing – Εκφοβισμός στον χώρο εργασίας.

Το mobbing στον χώρο εργασίας μπορεί να προκαλέσει :

•  Άγχος
• Κατάθλιψη
• Κρίσεις πανικού
• Αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας

37% των εργαζομένων έχουν υπάρξει θύματα mobbing  στον χώρο εργασίας 72% από αυτούς που κάνουν  mobbing έχουν θέσεις υπεύθυνων.   Το mobbing συμπεριλαμβάνει :

• Εκφοβισμό και υβριστική συμπεριφορά
• Διαβεβαίωση της εξουσίας μέσω επιθετικότητας
• Χλευασμό των ελλείψεων ενός ατόμου ( συμπεριλαμβανόμενων ψυχολογικών, ή σωματικών αναπηριών)

Το mobbing δεν συμπεριλαμβάνει:

• Έκφραση διαφορετικών απόψεων
• Πρόσφορα καθοδήγησης και εποικοδομητικών σχόλιων, ή συμβουλών που σχετίζονται με την συμπεριφορά του εργαζομένου στον χώρο εργασίας.
• Λογικές δράσεις διαχείρισης ( πχ πειθαρχικές ενέργειες, ανάθεση εργασίας, διαχείριση της απόδοσης ενός εργαζομένου)

Βιβλιογραφία Institute for Work and Health. (2010). Probing the link between occupation and risk of suicide. At Work, 61. Retrieved from https://www.iwh.on.ca/at-work/61/probing-the-link-between-occupation-and-risk-of-suicide McIntosh W., Spies E, Stone D., Lokey C., Trudeau A. & Bartholow B.(2016). Suicide Rates by Occupational Group — 17 States, 2012. MMWR Morbidity &  Mortality Weekly Report, 65,641–645. DOI: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6525a1 Woo, J. & Postolache, T. (2008). The impact of work environment on mood disorders and suicide: Evidence and implications. International Journal on Disability and Human Development, 7(2), 185-200.