Χριστούγεννα και Αυτοκτονία-Μύθος και Πραγματικότητα
Ένας αστικός μύθος υποστηρίζει, ότι οι ψυχικές διαταραχές και η αυτοκτονικότητα εντείνονται κατά την περίοδο των εορτών και ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα. Κι όμως έρευνες αποδεικνύουν, ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες παραμένουν σταθερά ή και μειώνονται κατά την εορταστική περίοδο. Το ίδιο φαίνεται, να συμβαίνει και με τις εισαγωγές στα ψυχιατρικά τμήματα νοσοκομείων.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, στην πραγματικότητα;
Η περίοδος των Χριστουγέννων είναι συνυφασμένη στο μυαλό των περισσοτέρων με την εορταστική διάθεση, την συνάντηση με οικογένεια και φίλους, την ανταλλαγή ευχών και φυσικά το συναίσθημα της χαράς. Πρόκειται για μια περίοδο που η αποδεκτή συμπεριφορά είναι αυτή της ξεγνοιασιάς και της ζωντάνιας. Μια περίοδος που το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον αναμένει από εμάς μια μόνιμη διαθεσιμότητα με σκοπό την επανάληψη κάποιας βραδιάς διασκέδασης. Δε θα πρέπει, να ξεχνάμε, βέβαια, ότι την ίδια στιγμή πρόκειται και για μια περίοδο έντονου απολογισμού του περασμένου έτους. Απολογισμού για το χρόνο που φεύγει και που πιθανόν προσδοκίες και στόχοι δεν μπόρεσαν, να πραγματοποιηθούν. Όλοι και όλα μας καλούν επιτακτικά, να κρύψουμε όπως-όπως ό, τι μας απασχολεί, γιατί αυτή είναι καταναγκαστικά η πιο χαρούμενη εποχή του χρόνου.
Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ναι μεν η αυτοκτονικότητα και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία δε παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις την περίοδο των εορτών, αλλά από την άλλη πλευρά παρατηρείται αύξηση της δυσφορικής διάθεσης και της κατανάλωσης αλκοόλ. Άνθρωποι που αδυνατούν, να βρεθούν δίπλα στα αγαπημένα τους πρόσωπα, απομονωμένοι, ή όσοι έχουν βιώσει δυσάρεστα γεγονότα και απώλειες φαίνεται, να έχουν σημαντική συναισθηματική επιβάρυνση. Η ελπίδα και η προσδοκία για μία καλύτερη χρονιά μπορεί, να ισοδυναμεί με ψέμα στο μυαλό κάποιων όσο πλησιάζουν οι τελευταίες ημέρες του έτους και οι σκέψεις για μία πιθανή επανάληψη των δυσκολιών αλλά και αδυναμία υπερπήδησης όσων μπορεί, να προκύψουν στο νέο έτος πολλαπλασιάζονται. Συναισθήματα απελπισίας, μοναξιάς, φόβου και απογοήτευσης μπορεί, να συνοδεύουν αυτές τις ημέρες, με μεγαλύτερη ένταση από ότι πριν. Το αίσθημα της μοναξιάς, ως ανεπιθύμητη απομόνωση από τους άλλους όπως γίνεται αντιληπτή και βιώνεται από το ίδιο το άτομο από κοινού με την ένταση της δυσφορικής διάθεσης και την πιθανή κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν παράγοντες κινδύνου για διάφορες ψυχικές διαταραχές ή/και αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορές. Φυσικά, λοιπόν, η εορταστική περίοδος συντηρεί μία ελπίδα για αλλαγή, όμως παράλληλα μπορεί, να ανακινεί αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, που επηρεάζουν συν τω χρόνω την ψυχική υγεία του ατόμου.
Είναι πολύ πιθανό, να υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας, οι οποίοι να κατακλύζονται από δυσάρεστα συναισθήματα, όπως θλίψη, μοναξιά, φόβο, απόγνωση και να δυσκολεύονται, να τα εξωτερικεύσουν. Μπορεί ,να αισθάνονται ντροπή, ενοχή ακόμη και ότι αποτελούν βάρος για οικείους και φίλους. Ας τους διαθέσουμε λίγο από το χρόνο μας και ας τους ακούσουμε με σεβασμό και υπομονή, δείχνοντας το ενδιαφέρον μας και προσφέροντας τους τη βοήθεια, που χρειάζονται. Ας τους ευχηθούμε για τις γιορτές με ζεστασιά και εγκαρδιότητα.
Αν νιώθεις μόνος/η, ανήμπορος/η και όλα μοιάζουν μάταια,
Αν δεν έχεις διάθεση να φροντίσεις τον εαυτό σου,
Αν δε βρίσκεις ευχαρίστηση σε καμία δραστηριότητα που πριν σε ευχαριστούσε,
Αν νιώθεις ότι πρέπει συνεχώς να προσποιείσαι ότι είσαι χαρούμενος/η, ενώ επιθυμείς να μένεις μόνος/η,
Αν ξεσπάς συνεχώς σε κλάματα,
Αν πενθείς για μία απώλεια,
Αν σκέφτεσαι να βλάψεις τον εαυτό σου,
Η ΚΛΙΜΑΚΑ, το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία-1018 είναι δίπλα σου.
Όταν νιώθεις, ότι δεν υπάρχει ελπίδα, υπάρχει βοήθεια.