Ψυχολογική αυτοψίας στα περιστατικά αυτοκτονίας
H διεξαγωγή μίας ολοκληρωμένης ψυχολογικής αυτοψίας στα περιστατικά αυτοκτονίας, που δημοσιεύονται τις τελευταίες ημέρες, θεωρείται από το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας επιβεβλημένη. Σε αυτήν τη βάση προτείνουμε στο σύνολο των εμπλεκομένων (οικογένεια, αρχές κ.λπ.) τη διεξαγωγή αυτοψιών από το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, όπως άλλωστε διαχρονικά προτείνουμε σε αντίστοιχα περιστατικά.
Η ίδια η φύση της αυτοκτονίας, έχει τις ρίζες της σε μία τόσο προσωπική βάση, που σπάνια μπορεί να κατανοηθεί από τους άλλους. Ως εκ τούτου, η πρόληψη της αυτοκτονίας απαιτεί μία σε βάθος κατανόηση του ατόμου που βρίσκεται σε κίνδυνο. Η ψυχολογική αυτοψία είναι μία μέθοδος ανάλυσης αυτοκτονιών (ή θανάτων από αδιευκρίνιστα αίτια), η οποία οδηγεί στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά των αυτοχείρων. Ουσιαστικά, αποτελεί ένα κλινικό εργαλείο διάγνωσης με αναδρομικό χαρακτήρα, μία post mortem διάγνωση. Σύμφωνα με το θεμελιωτή της μεθόδου Edwin Schneidman, “Δεν ψάχνουμε τα αίτια του θανάτου. Βρίσκουμε με τι πέθανε ένα άτομο, όχι από τι.”
Οι στόχοι της ψυχολογικής αυτοψίας είναι:
– Η διευκρίνιση και εξήγηση των αιτιών της αυτοκτονίας
– Η αξιολόγηση του κινδύνου ενώ ζούσε ο/η αυτόχειρας.
– Η συγκέντρωση δεδομένων για την καλύτερη κατανόηση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς
– Η κατάρτιση ερευνητικών εργαλείων για την κατανόηση και πρόληψη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς
– Η λειτουργία της ως θεραπευτικό εργαλείο για τους επιζώντες (συγγενείς και οικείους αυτοχείρων)
– Η αξιολόγηση της εμπλοκής δεύτερου ατόμου (πέραν του αυτόχειρα) στην αυτοκτονία
Οι τέσσερις βασικές λειτουργίες της ψυχολογικής αυτοψίας είναι: α) ο προσδιορισμός του τρόπου του θανάτου, δεδομένου ότι υπολογίζεται ότι 5-15% των θανάτων που εξετάζονται από ιατροδικαστικές υπηρεσίες, παραμένουν αδιευκρίνιστων αιτίων, β) ο προσδιορισμός της πνευματικής κατάστασης του/της θανόντα/ούσης, γ) η διεξαγωγή συνεντεύξεων με την οικογένεια και τους οικείους, λειτουργία η οποία αποτελεί και θεραπευτικό εργαλείο γι’ αυτούς και, δ) η συγκέντρωση δεδομένων και στοιχείων στον άξονα της πρόληψης και η ανάδειξη προτύπων συμπεριφοράς αναλόγως του βαθμού αυτοκτονικής πρόθεσης (classification by intent, 1-3).