Αποτρέποντας τα λάθη: διαχείριση έκτακτων ψυχιατρικών περιστατικών σε τοπικά νοσοκομεία
Με αφορμή την διαχείριση οξέος ψυχιατρικού περιστατικού που προσήλθε σε τοπικό νοσοκομείο, θα θέλαμε για ακόμη μια φορά να τονίσουμε την αναγκαιότητα ανάληψης ευθυνών από τους επαγγελματίες υγείας που εργάζονται στο σύστημα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Ο ασθενής προσήλθε σε τοπικό νοσοκομείο, συνοδευόμενος από τους οικείους του, παρουσιάζοντας έντονη, οξεία διαταραχή συμπεριφοράς, διέγερση και ψυχοκινητική ανησυχία, αναίτιους γέλωτες και κατά μόνας ομιλίες. Από πληροφορίες που ανέφεραν οι οικείοι του, προέκυψε ότι ο ασθενής έχει διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια από 6ετίας και βρισκόταν υπό φαρμακευτική αγωγή, την οποία όμως διέκοψε από διμήνου αυτοβούλως. Εδόθησαν οι κατάλληλες τηλεφωνικές οδηγίες από ψυχίατρο της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων για την φαρμακευτική αντιμετώπιση του ασθενούς, και συστάθηκε να παραμείνει στη μονάδα βραχείας νοσηλείας του νοσοκομείου, προκειμένου το επόμενο πρωί να κινηθεί η διαδικασία εισαγγελικής παραγγελίας και να εκτιμηθεί ψυχιατρικά ο ασθενής στη δομή μας. Η τροποποίηση του θεραπευτικού πλάνου που εδόθη από τη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας και οι εκ νέου οδηγίες που εδόθησαν από το νοσοκομείο είχε σαν αποτέλεσμα το εξιτήριο του ασθενούς από το νοσηλευτικό ίδρυμα και την επιστροφή του στην οικία που διέμενε, όπου αργά το βράδυ της ίδια ημέρας, ο ασθενής, υπό το κράτος παραληρητικών ιδεών διωκτικού περιεχομένου και ακουστικών ψευδαισθήσεων, έπεσε από το μπαλκόνι (ύψος περίπου 3 μέτρων). Οδηγήθηκε εκ νέου στο νοσοκομείο, όπου εκτιμήθηκε η κατάσταση της σωματικής του υγείας, έμεινε στη βραχεία νοσηλεία και κινήθηκε η διαδικασία της εισαγγελικής εντολής, κατόπιν δικής μας παρέμβασης. Κατά τη ψυχιατρική εκτίμηση στη μονάδα μας, κρίθηκε απαραίτητη η αναγκαστική νοσηλεία του σε ψυχιατρική κλινική, καθώς εξαιτίας της αποδιοργάνωσης που παρουσίαζε σε σκέψη και συμπεριφορά διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο η υγεία του.
Θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντική και κρίσιμη η ανάδειξη των διαδικασιών που θα μπορούσαν να έχουν λειτουργήσει αποτρεπτικά και προληπτικά στη διαχείριση του συγκεκριμένου περιστατικού, η οποία θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στον θάνατο του ασθενούς. Η κλινική εικόνα του ασθενούς δεν ήταν τέτοια που να του επιτρέπει την επιστροφή του στην οικία του. Η παραμονή του στη μονάδα βραχείας νοσηλείας του νοσοκομείου θα σήμαινε ότι ο ασθενής θα βρισκόταν σε ένα καθεστώς διασφάλισης της ιατρικής του παρακολούθησης μέχρι την επόμενη ημέρα, όπου θα εκτιμιόταν ψυχιατρικά και θα κινούταν η διαδικασία της εισαγγελικής παραγγελίας. Δεδομένης της πτώσης του ασθενούς που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατό του, θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες των εμπλεκόμενων επαγγελματιών υγείας, σε όποιο μέτρο αυτές υπάρχουν, για ένα γεγονός που θα μπορούσε να είχε προληφθεί και αποφευχθεί. Ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, που λαμβάνουμε συχνά γνώση ανάλογων περιστατικών, πιστεύουμε ότι οι επαγγελματίες υγείας του συστήματος της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας θα πρέπει να ακολουθούν και να εφαρμόζουν κατάλληλα και όχι αμελώς το θεραπευτικό πλάνο που συστήνεται από τους ειδικούς ψυχικής υγείας, ώστε να επιτυγχάνεται η κατά το δυνατόν υψηλότερη προστασία του ασθενούς. Η μη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του θεραπευτικού πλάνου και η τροποποίησή του, χωρίς την αξιολόγηση της κλινικής εικόνας του ασθενούς από ειδικούς ψυχικής υγείας, καθώς και η αδυναμία εφαρμογής των προστατευτικών παραγόντων, μπορεί να θεωρηθεί ιατρική αμέλεια (“malpractice”) με τις σχετικές συνέπειες.
Όπως γνωρίζετε, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας έχει προτείνει την εφαρμογή πρωτοκόλλου βραχείας νοσηλείας, εντός τοπικών νοσοκομείων, για οξέα ψυχιατρικά περιστατικά, πρακτική η οποία σε αντίστοιχες εφαρμογές της στο παρελθόν από την Κινητή Μονάδα, είχε ιδιαιτέρως θετικά αποτελέσματα, όχι μόνο στον άξονα της προστασίας των ασθενών αλλά και στους άξονες της αποφυγής των ακούσιων νοσηλειών και της εξοικονόμησης πόρων.
Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων