Ενημέρωση για τα στοιχεία αυτοκτονιών των Η.Π.Α. (έτος 2019)
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Πλουμή Βασιλική – Στατιστικολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα, Ψυχολόγος – Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το έτος 2019 στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αυτοκτονία ήταν η δέκατη κύρια αιτία θανάτου συνολικά, στοιχίζοντας τη ζωή σε περισσότερους από 47.500 ανθρώπους. Η αυτοκτονία ήταν η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ ατόμων ηλικίας 10 και 34 ετών αποτέλεσε την τέταρτη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ ατόμων ηλικίας 35 και 44 ετών. Υπήρχαν σχεδόν δυόμισι φορές περισσότερες αυτοκτονίες (47.511) στις Ηνωμένες Πολιτείες από τις ανθρωποκτονίες (19.141).
Πιο συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, στις ηλικιακές ομάδες όπου η αυτοκτονία ανήκει στις δέκα κύριες αίτιες θανάτου, το μεγαλύτερο μέρος των αυτοκτονιών συγκεντρώνεται στις ηλικίες 55-64 ετών.
Η αυτοκτονία δεν λαμβάνεται υπόψη στις δέκα κύριες αιτίες θανάτου σε παιδιά ηλικίας 0-9 ετών ούτε σε ενήλικες στην ηλικιακή ομάδα 65 ετών και άνω, συμφώνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το συνολικό ποσοστό αυτοκτονιών προσαρμοσμένο στην ηλικία στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε κατά 35,2% από 10,5 ανά 100.000 το 1999 σε 14,2 ανά 100.000 το 2018, πριν μειωθεί σε 13,9 ανά 100.000 το 2019.
Το 2019, το ποσοστό αυτοκτονιών μεταξύ των ανδρών ήταν 3,7 φορές υψηλότερο των γυναικών. Μεταξύ των γυναικών, το ποσοστό αυτοκτονιών ήταν υψηλότερο για τις ηλικίες 45-64 και μεταξύ των ανδρών, το ποσοστό αυτοκτονιών ήταν υψηλότερο για εκείνους ηλικίας 75 ετών και άνω. Το 2019, τα πυροβόλα όπλα ήταν η πιο κοινή μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε σε θανάτους αυτοκτονίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταξύ των γυναικών, οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι αυτοκτονίας ήταν το όπλο(31,4%) , η δηλητηρίαση(30%) και η ασφυξία (29%). Μεταξύ των ανδρών, οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι αυτοκτονίας ήταν τα πυροβόλα όπλα(55,6%) και η ασφυξία (28,4%).
Για τη Ελλάδα, τα τελευταία επίσημα στοιχειά που διαθέτουμε από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. αφορούν το έτος 2019. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, όπως αναλύθηκαν από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Πρόληψης Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, είχαμε μείωση στους δείκτες αυτοκτονιών ανά 100.000 μεταξύ του έτους 2018 (5,28) και 2019 (4,94).
Η πλειοψηφία των αυτοχείρων ήταν άνδρες με ποσοστό 83% και των γυναικών με ποσοστό 17%. Συμφώνα με την ανάλυση στους δείκτες των ηλικιακών ομάδων, ο μεγαλύτερος δείκτης αυτοκτονιών συγκεντρώνεται στην ηλικία 85+. Με βάση το φύλο και την ηλικιακή ομάδα, στους άνδρες ο υψηλότερος δείκτης είναι στην ηλικιακή ομάδα 85+ και στις γυναίκες στην ηλικία 75-79 ετών . Η πιο συχνή μέθοδος για το 2019 ήταν ο απαγχονισμός με ποσοστό 44% και ακολουθεί ο αυτοπυροβολισμός (22%) και η πτώση (17%). Μεταξύ των ανδρών, οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι αυτοκτονίας ήταν ο απαγχονισμός (48%) και έπειτα ο αυτοπυροβολισμός (26%) και η πτώση (14%) ενώ στις γυναίκες η πτώση είναι η πιο συχνή μέθοδος με ποσοστό 37% και ακολουθεί ο απαγχονισμός (25%) και η δηλητηρίαση (23%).
Σε σχέση με το διάστημα της πανδημίας, τα πρώτα στοιχειά από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), για το έτος 2020 στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν ότι σημειώθηκε μείωση των αυτοκτονιών από την έναρξη της πανδημίας. Μια εικόνα που παρατηρούμε και από τα στοιχειά του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ όσον αφορά την Ελλάδα για το έτος 2020. Από την άλλη μεριά, κατά τα έτη 2021 – 2022 τα δεδομένα για τις αυτοκτονίες τείνουν να σταθεροποιούνται ξανά στους αριθμούς που καταγράφονταν πριν από το διάστημα της πανδημίας. Ενδεχομένως, αυτό να σχετίζεται με το γεγονός ότι σε περιόδους κρίσεων η κοινωνική συνοχή αυξάνεται και η εστίαση της προσοχής στρέφεται προς τις δυνατότητες αντιμετώπισής τους ενώ οι μακροπρόθεσμες συνέπειες ενός συλλογικού τραύματος όπως η πανδημία αυξάνει τον κίνδυνο αύξησης των αυτοκτονιών έως και 5 χρόνια μετά το γεγονός (Kõlves & De Leo, 2012). Η ενεργοποίηση των αντανακλαστικών των φορέων και υπηρεσιών ψυχικής υγείας κρίνεται απαραίτητη για την προστασία της ζωής των ευάλωτων συνανθρώπων μας.
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Πηγές: https://www.nimh.nih.gov/health/statistics/suicide#part_2584
K. Kõlves & D. Leo (2012). Natural disasters and suicidal behaviours: a systematic literature review. Journal of Affective Disorders. 146 (1) 1-14.