Στοιχεία αυτοκτονιών κατά το πρώτο 20ήμερο του Μαΐου 2022
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα στοιχεία των τάσεων των αυτοκτονιών όπως καταγράφηκαν από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών του Κέντρου Πρόληψης Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ το διάστημα του πρώτου 20ήμερου του μήνα Μαΐου.
Όπως φαίνεται και από το παρακάτω γράφημα, ο αριθμός των αυτοκτονιών που έχει καταγραφεί έως τώρα εμφανίζεται ελάχιστα μειωμένος σε σχέση με το ίδιο διάστημα κατά τα έτη 2019 με 2021.
Η πλειοψηφία των αυτοχείρων συνεχίζουν να είναι οι άντρες σε ποσοστό 83% και ακολουθούν οι γυναίκες σε ποσοστό 17%.
Οι υπερήλικες άντρες (85+) αποτέλεσαν την ηλικιακή ομάδα με τις συχνότερες αυτοκτονίες κατά το παρόν διάστημα και τα υπόλοιπα ποσοστά μοιράστηκαν ισόποσα στις ηλικίες 35 με 55 ετών.
Σε επίπεδο περιφερειών, η Κρήτη αποτέλεσε ξανά την περιφέρεια με τα με τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών για τον τελευταίο μήνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κρήτη συγκεντρώνει τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από την αρχή του έτους ενώ αποτελεί την περιφέρεια με τα πιο υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών κατά τα τελευταία 10 χρόνια. Η σταθερά υψηλή συγκέντρωση των αυτοκτονιών στην συγκεκριμένη περιφέρεια αποτελεί σημείο ερευνητικού ενδιαφέροντος του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών ενώ μέσα στις ενδεχόμενες εξηγήσεις του ζητήματος αυτού αποτελεί η παρουσία αυξημένης ευαλωτότητας στην συγκεκριμένη περιφέρεια και η μειωμένη διαθεσιμότητα και πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Επιπλέον, οι πιο συχνές μέθοδοι αυτοκτονίες αποτέλεσαν ο απαγχονισμός, η πτώση και ο αυτοπυροβολισμός σε συμφωνία με τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα έως τώρα.
Το μεγαλύτερο μέρος των θανάτων έλαβε χώρα εντός οικίας ενώ σημειώθηκαν τουλάχιστον δύο αυτοκτονίες σε τοποθεσία υψηλής επικινδυνότητας (suicide hotspot) της χώρας.
Χρειάζεται, τέλος, να αναφερθεί ότι ο αριθμός των αυτοκτονιών που καταγράφεται σε καμιά περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει την συνολική διάσταση του ζητήματος αλλά παρά μόνο σκιαγραφεί μία πολύ μικρή εικόνα της πραγματικότητας των θανάτων που συνεχίζουν να συμβαίνουν καθημερινά. Στο Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας ενημερωνόμαστε διαρκώς μέσα από διάφορες πηγές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονίας 1018, οι εξυπηρετούμενοι και φίλοι του Κέντρου καθώς και επιζώντες (άνθρωποι που έχουν χάσει κάποιο οικείο πρόσωπο που αυτοκτόνησε) για αυτοκτονίες οι οποίες που είτε λόγω του στίγματος γύρω την ψυχική ασθένεια είτε λόγω της δυσκολίας να εξακριβωθεί η πρότερη αυτοκτονική πρόθεση που οδήγησε στον θάνατο δεν λαμβάνουν το φως της δημοσιότητας και δεν αποστέλλονται επίσημα προς καταγραφή στην επίσημη στατιστική υπηρεσία μέσα από τα πιστοποιητικά θανάτου.
H αυτοκτονία παραμένει μείζον ζήτημα της δημόσιας υγείας παγκοσμίως με 700.000 θανάτους σε παγκόσμιο επίπεδο. Eπηρεάζει κάθε ομάδα του πληθυσμού ανεξάρτητα από το ηλικιακό, μορφωτικό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο ενώ ορισμένες ομάδες του πληθυσμού αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο σε σχέση με άλλες. Σε τακτική βάση τα άτομα αυτά είτε δεν αναγνωρίζονται έγκαιρα είτε δεν λαμβάνουν μια ολοκληρωμένη και εστιασμένη σε αυτά φροντίδα λόγω του στίγματος και των περιορισμών του υφιστάμενου συστήματος ψυχικής υγείας της χώρας.
Κάθε μήνα το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών αποτυπώνει έναν μεγάλο αριθμό θανάτων που οφείλονται σε πτώση, πνιγμό, δηλητηρίαση, τροχαία ατυχήματα κ.α. των οποίων η αιτιολογία έχει καταγραφεί ως «τυχαία ή απροσδιόριστη» ενώ μέσα από τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου φάνηκε πως προϋπήρχε πρόθεση για αυτοκτονία η οποία διαπιστώθηκε μέσα από προηγούμενα σημειώματα αυτοκτονίας, προηγούμενη συνταγογραφούμενη ψυχιατρική αγωγή ή ξεκάθαρη αναφορά με αυτοκτονικό περιεχόμενο που επικοινωνήθηκε, είτε άμεσα είτε έμμεσα, σε πρόσωπα του οικείου ή ευρύτερου περιβάλλοντος των αυτοχείρων σε βραχύ διάστημα γύρω από τον θάνατο.
Παρά τις χρόνιες προσπάθειες πρόληψης του ζητήματος παγκοσμίως, οι αυτοκτονίες συνεχίζουν να συμβαίνουν τόσο στην χώρα μας όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αυτοκτονία όπως και οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές που συμπεριλαμβάνονται στο ευρύτερο φάσμα αποτελούν σοβαρός επιβαρυντικός παράγοντας στους πάσχοντες με ψυχική διαταραχή μειώνοντας τον προσδόκιμο ζωής και δυσχεραίνοντας την ποιότητά της.
Δεδομένων των ανωτέρω, η ανάγκη να επισημανθεί για μια ακόμη φορά η επιβεβλημένη ανάληψη πρωτοβουλιών που αφορούν την πρόληψη της αυτοκτονίας είναι απαραίτητη. Η τραγωδία των θανάτων αυτών θα συνεχίσει να λαμβάνει χώρα εάν δεν εφαρμοστεί άμεσα μία εθνική πρόληψη της αυτοκτονίας στην χώρα προκειμένου να υιοθετηθεί σε πολυτομεακή βάση ένα πλαίσιο κοινής αντιμετώπισης των ατόμων που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της αυτοκτονίας και να διασφαλιστεί η παροχή της φροντίδας που αρμόζει στις σαφείς ανάγκες τους.
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα, Ψυχολόγος – Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Πλουμή Βασιλική – Στατιστικολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ