O ρόλος των επιζώντων αυτοκτονίας στην πρόληψη της αυτοκτονίας
Επιζώντες αυτοκτονίας (survivors) ονομάζονται τα άτομα που έχουν χάσει κάποιο οικείο πρόσωπο λόγω αυτοκτονίας. Στην Ελλάδα για το έτος 2019, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα επίσημα στατιστικά δεδομένα για τις αυτοκτονίες, υπολογίζεται πως τουλάχιστον 2650 πενθούν την απώλεια ενός κοντινού τους ανθρώπου που αυτοκτόνησε. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες και μελέτες, για κάθε μία αυτοκτονία μένουν πίσω τουλάχιστον 5-10 άτομα που πενθούν, βιώνοντας όχι μόνο το συναισθηματικό φορτίο του πένθους αλλά και τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας, ενώ 135 άτομα θεωρείται ότι επηρεάζονται άμεσα από κάθε αυτοκτονία.
Oι επιζώντες αυτοκτονίας μπορούν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στο πεδίο της αυτοκτονιολογίας αποτελώντας κομμάτι τόσο της εκ των υστέρων παρέμβασης (δραστηριότητες που μειώνουν τον κίνδυνο της αυτοκτονίας και παράλληλα προάγουν την «επούλωση» του τραύματος της αυτοκτονίας στα άτομα που μένουν πίσω) όσο και της πρόληψης της αυτοκτονίας.
Η διεξαγωγή ψυχολογικών αυτοψιών (μέθοδο ανάλυσης αυτοκτονιών (ή θανάτων από αδιευκρίνιστα αίτια), για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά των αυτοχείρων) σε επιζώντες αυτοκτονίας μπορεί να προσφέρει πλούτο πληροφοριών σχετικά με την κατανόηση της αυτοκτονίας (προειδοποιητικά σημεία της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, προηγούμενη ευαλωτότητα του αυτόχειρα, παράγοντες κινδύνου, πρότερη λαμβανόμενη θεραπεία, παράγοντες που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά κ.α.) λειτουργώντας παράλληλα ως θεραπευτικό εργαλείο για τους επιζώντες. H διεξαγωγή μίας ολοκληρωμένης ψυχολογικής αυτοψίας στα περιστατικά αυτοκτονίας, θεωρείται απαραίτητη διαδικασία μιας ολοκληρωμένης εκ των υστέρων παρέμβασης.
Στο Κέντρο Πρόληψης Αυτοκτονίας έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 150 ψυχολογικές αυτοψίες σε επιζώντες αυτοκτονίας τα τελευταία χρόνια, οι οποίοι, παράλληλα, αποτελούν και ένα σημαντικό μέρος του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών συμβάλλοντας στο έργο του τελευταίου για βέλτιστη αποτύπωση και καταγραφή των αυτοκτονιών και συνεισφέροντας στην μακροχρόνια προσπάθειά του να προσεγγίσει τις πραγματικές διαστάσεις της τραγωδίας των αυτοκτονιών στην χώρα μας των εκ των οποίων ένα τεράστιο κομμάτι παραμένει ακόμη κρυφό.