ΕΣΦΑΛΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Ένας αρκετά κοινός μύθος που αναπαράγεται συχνά στις γιορτές είναι ότι οι αυτοκτονίες αυξάνονται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Στην διατήρηση αυτού του μύθου έχουν συμβάλλει ανά τα χρόνια αρκετά δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο όπου αναφέρονται σε υποτιθέμενη αύξηση των αποπειρών αυτοκτονίας ή των αυτοκτονιών κατά την περίοδο εορτών και συνεχίζουν να τροφοδοτούν την αναδημοσίευση αυτής της εσφαλμένης πληροφορίας. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α. σε έρευνα που εξέτασε την ύπαρξη δημοσιευμάτων ή/και ειδήσεων που μιλούσαν για αύξηση των αυτοκτονιών ή αποπειρών αυτοκτονίας τα Χριστούγεννα, βρέθηκε ότι τουλάχιστον το 50% εξ αυτών στήριζαν τον συγκεκριμένο μύθο.
Στην πραγματικότητα, σε αντίθεση ίσως με αυτό που θα περίμενε κανείς, οι αυτοκτονίες σε παγκόσμια κλίμακα φαίνεται να μειώνονται τις ημέρες κοντά στα Χριστούγεννα κάτι που επιβεβαιώνεται και για την χώρα μας με βάση τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ εδώ και αρκετά χρόνια. Με βάση τα έως τώρα δεδομένα, έχει φανεί διαχρονικά πως ο Δεκέμβριος συνήθως αποτελεί έναν από τους μήνες με τις λιγότερες αυτοκτονίες στην Ελλάδα ενώ κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση. Ακόμη και η εμφάνιση της εποχιακής κατάθλιψης, η έναρξη της οποίας συνδέεται συχνά με τους χειμερινούς μήνες, εντούτοις, οι εκλυτικοί παράγοντες αυτής πιθανότατα φαίνεται να σχετίζονται με παραμέτρους που αφορούν τον ίδιο τον χειμώνα (π.χ. ψυχρότερη θερμοκρασία, έλλειψη ηλιακού φωτός κ.α.) παρά τις ίδιες τις εορτές. Αντίθετα, η αυξημένη κοινωνική και συναισθηματική υποστήριξη από τα δίκτυα των ατόμων το διάστημα των Χριστουγέννων φαίνεται να λειτουργεί συνήθως προστατευτικά απέναντι στα ευάλωτα άτομα.
Με βάση τα παραπάνω, οποιαδήποτε άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην κατάθλιψη και την αύξηση των αυτοκτονιών κατά την περίοδο των Χριστουγέννων θα μπορούσε να θεωρηθεί εσφαλμένη και να ενισχύσει την διάδοση διαστρεβλωμένων αντιλήψεων σχετικά με την αυτοκτονία και να αποπροσανατολίζει τις υπάρχουσες στρατηγικές πρόληψης. Η αναπαραγωγή τέτοιων μύθων ή/και η συνεχή έκθεση σε τίτλους με στόχο την πρόκληση εντυπωσιασμού μπορεί να λειτουργήσει επιβαρυντικά στα ευάλωτα άτομα και να επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα συμπτωματολογία τους ή να εκλογικεύσει πιθανές σκέψεις για αυτοκτονία που μπορούν να κινητοποιηθούν και να θεωρηθούν λανθασμένα ως απότοκο της περιόδου των Χριστουγέννων.
Ως εκ τούτου η συμβολή των Μ.Μ.Ε. στην πρόληψη της αυτοκτονίας είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι καλά τεκμηριωμένο στην διεθνή βιβλιογραφία ότι ο τρόπος δημοσίευσης θεμάτων από τα Μ.Μ.Ε. σχετικά με την αυτοκτονία διαμορφώνει τις στάσεις και τις αντιλήψεις των ατόμων απέναντι σε αυτήν. Η ορθή ενημέρωση του κοινού για την αυτοκτονία, η δημοσίευση σχετικών δεδομένων από έγκυρες επιστημονικές πηγές καθώς και η συμπερίληψη πληροφοριών για υπηρεσίες υποστήριξης και πηγές βοήθειας σε δημοσιεύματα που αφορούν τις αυτοκτονίες έχει αποδεδειγμένα προληπτική δράση, λειτουργεί αποστιγματιστικά και ενθαρρύνει τα άτομα να αναζητήσουν βοήθεια.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις προτεινόμενες κατευθύνσεις ως προς την δημοσίευση των αυτοκτονιών από τα Μ.Μ.Ε. μπορείτε να ανατρέξετε στον οδηγό του Π.Ο.Υ. «Πρόληψη της Αυτοκτονίας – Μια πηγή ενημέρωσης για τους επαγγελματίες των ΜΜΕ». που έχει εκδώσει στα ελληνικά το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας στον παρόν σύνδεσμο : http://suicide-help.gr/pigi-enimerwsis-gia-tous…/
Εάν έχετε σκέψεις να κάνετε κακό στον εαυτό σας ή ανησυχείτε για κάποιο οικείο σας πρόσωπο αναζητήστε άμεσα βοήθεια από κάποιον/α επαγγελματία ψυχικής υγείας ή καλέστε στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018.
Πηγές: The Annenberg Public Policy Center. [Online]. (2010). The holiday-suicide link: The myth persists. The Annenberg Public Policy Center (producer). Available from URL: http://www.annenbergpublicpolicycenter.org/…/Holiday…
————————————————————————–
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας