Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
Με αφορμή την αυτοκτονία του 13χρονου αγοριού στην Καρδίτσα και την πρόσφατη απόπειρα αυτοκτονίας ενός 15χρονου στην Πάτρα θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή στο κρίσιμο ζήτημα της αυτοκτονικότητας στις ηλικίες κάτω των 20.
Η αυτοκτονία αποτελεί την 4η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως για τις ηλικίες 15 έως 29 ενώ αποτέλεσε την 1η κύρια αιτία θανάτου στις ηλικίες των 10 – 13 για το 2019 στις Η.Π.Α. Παρά το γεγονός ότι οι δείκτες θνησιμότητας αυτοκτονίας στην Ελλάδα για τις ηλικίες 10 -19 είναι μικρότεροι σε σύγκριση με αυτούς των υπόλοιπων ομάδων του πληθυσμού, εντούτοις, τα άτομα αυτών των ηλικιών αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν καθώς οι έφηβοι πραγματοποιούν περισσότερες μη θανατηφόρες απόπειρες αυτοκτονίας, ενώ εκτιμάται ότι το 10% με 15% των εφήβων αυτό-τραυματίζεται χωρίς η πλειοψηφία εξ αυτών να ζητά βοήθεια.
Η εφηβεία αποτελεί κρίσιμη περίοδος για την συναισθηματική ανάπτυξη των νεαρών ατόμων ενώ παράλληλα συνιστά διάστημα αυξημένου κινδύνου εκδήλωσης ψυχικών διαταραχών σε συνδυασμό με την γενετική επιβάρυνση του ατόμου η οποία αποτελεί και τον ισχυρότερο παράγοντα επικινδυνότητας της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς.
Η πρόληψη της αυτοκτονίας είναι αποτελεσματική μόνο όταν πραγματοποιείται σε πολλαπλά επίπεδα. Η αυτοκτονία αποτελεί το αποτέλεσμα μίας πορείας προς αυτήν την κατεύθυνση και όχι η έναρξή της. Παρεμβάσεις σε στάδια που προηγούνται της αυτοκτονικής διεργασίας μπορούν να αποτρέψουν ένα μεγάλο ποσοστό των θανάτων και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών που έχουν ως αποτέλεσμα αυτόν μελλοντικά. Η αναγκαιότητα του έγκαιρου εντοπισμού των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο και ιδιαίτερα κατά ηλικία έναρξης των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών είναι μείζονος σημασίας ως προς αυτήν την κατεύθυνση.
Για τον σκοπό αυτόν, η εφαρμογή στρατηγικών όπως η εισαγωγή ενός πρωτοκόλλου αναγνώρισης των μαθητών που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της αυτοκτονίας και η εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού και των εργαζομένων σε περιβάλλοντα της σχολικής κοινότητας σε αυτό, η ενίσχυση των κοινωνικο – συναισθηματικών δεξιοτήτων των τελευταίων καθώς και η εισαγωγή ενός πρωτοκόλλου καταγραφής των μη θανατηφόρων αποπειρών αυτοκτονίας σε νεαρά άτομα που απευθύνονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα αποτελούν κάποιες από τις παρεμβάσεις που μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά. Τέλος, η ανάληψη ευθυνών από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας κατά την κλινική αξιολόγηση και διαχείριση νεαρών ατόμων με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και η διασφάλιση της προστασίας της ζωής τους με βέλτιστες πρακτικές κρίνεται επιβεβλημένη.
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας