ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ
Με αφορμή την έλευση της τωρινής κακοκαιρίας στην χώρα μας παραθέτουμε κάποια δεδομένα αναφορικά με την σχέση των βιοκλιματικών παραγόντων με την αυτοκτονικότητα.
Η σχέση της αυτοκτονικότητας με τους βιοκλιματικούς παράγοντες αποτελεί ένα θέμα το οποίο μελετάται ήδη από τον 19ο αιώνα. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι το 20% με 50% των ατόμων που ζουν σε χώρες όπου συμβαίνουν συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα είναι περισσότερο ευάλωτα στην εκδήλωση αγχωδών και καταθλιπτικών συμπτωμάτων και είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν αυτοκτονικό ιδεασμό.
Παρόλο που οι συνέπειες της τρέχουσας κακοκαιρίας δεν μπορούν να συγκριθούν με τις διαστάσεις ενός ακραίου καιρικού φαινομένου όπως οι πυρκαγιές, οι σεισμοί και πλημμύρες ,εντούτοις, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η χώρα μας βιώνει πιο έντονα τα τελευταία χρόνια τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Εκτιμάται ότι στο μέλλον τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην χώρα μας θα αυξηθούν σε ένταση και χρονική διάρκεια.
Με βάση την πρόσφατη διεθνή βιβλιογραφία στο πεδίο της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι περιβαντολλογικές αλλαγές που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή επηρεάζουν σημαντικά την ψυχική υγεία των ατόμων. Ως κλιματική αλλαγή ορίζεται οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη μεταβολή στην μέση παγκόσμια θερμοκρασία και την μεταβολή των καιρικών φαινομένων.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία φυσικά φαινόμενα όπως οι π.χ. οι καύσωνες συμβάλλουν στην εκδήλωση της ενδοοικογενειακής βίας και των αυτοκτονιών. Επιπρόσθετα, είναι καλά τεκμηριωμένο ότι υπάρχει εποχιακή διακύμανση στους δείκτες αυτοκτονίας. Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας, έχει φανεί ότι ο αριθμός των αυτοκτονιών αυξάνεται κάνοντας ένα «πικ» κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες όπου οι θερμοκρασίες είναι συνήθως περισσότερο υψηλές.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν ήδη επίδραση στην ψυχική υγεία των ατόμων και υπολογίζεται ότι μακροπρόθεσμα αυτός ο αντίκτυπος θα είναι ακόμη μεγαλύτερος. Απαιτείται περεταίρω έρευνα ώστε να γνωρίζουμε εις βάθος τους υποκείμενους μηχανισμούς που διέπουν την σχέση ανάμεσα στους βιοκλιματικούς παράγοντες και την αυτοκτονικότητα. Η εις βάθος διερεύνηση αυτής της σχέσης μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την εφαρμογή περισσότερο στοχευμένων προληπτικών παρεμβάσεων της αυτοκτονίας τόσο σε κοινοτικό όσο και θεσμικό επίπεδο.
Εάν έχετε σκέψεις να κάνετε κακό στον εαυτό σας ή ανησυχείτε για κάποιο οικείο σας πρόσωπο που σκέφτεται την αυτοκτονία καλέστε άμεσα στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018.
Ενδεικτικές Πηγές:
APA Resource Document: Mental Health and Climate Change, 2017.
Cianconi P., Betrò S., Janiri, L. (2020). The Impact of Climate Change on Mental Health: A Systematic Descriptive Review . Frontiers in Psychiatry , 11 doi : 10.3389/fpsyt.2020.00074
Lester, D. (2021). The environment and suicide – Why suicidologists should support climate change policies [Editorial]. Crisis: The Journal of Crisis Intervention and Suicide Prevention, 42(2), 89–91. https://doi.org/10.1027/0227-5910/a000752
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα – Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018