ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ 45ΧΡΟΝΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗ
Με αφορμή την αυτοκτονία ενός 45χρονου πυροσβέστη στην περιοχή του Βόλου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα θα θέλαμε να επισημάνουμε την κρισιμότητα του κινδύνου της αυτοκτονίας ανάμεσα στους πυροσβέστες και τα στελέχη των σωμάτων ασφαλείας εν γένει καθώς και την αναγκαιότητα εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών πρόληψης του ζητήματος.
Οι πυροσβέστες καθώς και οι εργαζόμενοι σε σώματα ασφαλείας αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για αυτοκτονία. Σύμφωνα με παγκόσμια δεδομένα, εκτιμάται πως ένας πυροσβέστης είναι περισσότερο πιθανό να αυτοκτονήσει παρά να χάσει την ζωή του στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του. Υπολογίζεται ότι οι πυροσβέστες και άνθρωποι που εργάζονται στα σώματα ασφαλείας αντιμετωπίζουν δύο με τρεις φορές αυξημένο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Εκτιμάται ότι στην Αμερική αυτοκτονούν περίπου 100 με 200 πυροσβέστες τον χρόνο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία Παρατηρητήριου Αυτοκτονιών του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 6 αυτοκτονίες πυροσβεστών κατά τα τελευταία έτη στην χώρα μας ενώ από το 2015 έως και σήμερα έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 70 αυτοκτονίες εν ενεργεία και αποστράτων εργαζομένων σε σώματα ασφαλείας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι συνολικές διαστάσεις του ζητήματος αποτυπώνονται επαρκώς στα στατιστικά δεδομένα λόγω της επικρατούσας υποκαταγραφής των αυτοκτονιών η οποία είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη εντός των συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων.
Οι πυροσβέστες αποτελούν οι πρώτοι ανταποκριτές σε ζητήματα καταστροφών και εκτάκτων αναγκών. Εκτίθενται καθημερινά σε ακραίες ψυχοπιεστικές και τραυματικές καταστάσεις ενώ οι συχνά δυσμενείς εργασιακές συνθήκες που αντιμετωπίζουν αποτελούν επιβαρυντικοί παράγοντες για την ψυχική τους υγεία σε συνδυασμό με την ήδη υπάρχουσα ευαλωτότητα τους και την ύπαρξη ψυχοπιεστικών παραγόντων που την κινητοποιούν. Επιπρόσθετα, οι πυροσβέστες έρχονται συχνά σε επαφή με άτομα που αντιμετωπίζουν άμεσα τον κίνδυνο να αυτοκτονήσουν όσο και με άτομα που αυτοκτόνησαν. Ο ρόλος αυτός είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικός καθώς ερευνητικά έχει φανεί πως η έκθεση σε μία αυτοκτονία εντείνει τον κίνδυνο της αυτοκτονίας στα άτομα που επηρεάζονται από αυτή ακόμη και αν δεν έχουν άμεση συγγενική ή συναισθηματική σχέση με τον αυτόχειρα.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ έχει αναδείξει σταθερά εδώ και πολλά χρόνια την αναγκαιότητα ευαισθητοποίησης της πολιτείας ως προς την ύπαρξη ενός πλαισίου υποστήριξης των στελεχών σωμάτων ασφαλείας. Η εξασφάλιση της ψυχικής υγείας των ανθρώπων που αποτελούν οι πρώτοι ανταποκριτές σε ζητήματα έκτακτης ανάγκης (πυροσβέστες, αστυνομικοί, κλινικοί ιατροί κ.α.) συνεπάγεται την εύρυθμη λειτουργία και προστασία τόσο των ίδιων όσο και του συστήματος δημόσιας υγείας εν γένει.
Η άμεση αναθεώρηση του πλαισίου ψυχικής αξιολόγησης των εργαζομένων αλλά και η τακτικότερη πραγματοποίησή τους με άξονα την προστασία τους την ενδυνάμωση της ψυχικής τους ανθεκτικότητας, η προώθηση μίας κουλτούρας αυτό-φροντίδας και ανοιχτής επικοινωνίας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργαζόμενους εντός αυτών των πλαισίων, η πραγματοποίηση τακτικών συναντήσεων μεταξύ ομοτίμων αλλά και η εκπαίδευση των εργαζομένων στην πρόληψη της αυτοκτονίας μπορούν να λειτουργήσουν άμεσα προστατευτικά και να μειώσουν αποτελεσματικά τον κίνδυνο της αυτοκτονίας.
——————————————————————————
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα – Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Πλουμή Βασιλική – Στατιστικολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Ευμολπιδών 30-32, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr