ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΟΣ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ
Στο κείμενο που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά μία προσέγγιση πρόληψης της αυτοκτονίας που προτάθηκε από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ με άξονα την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την υπογράμμιση της αναγκαιότητας ανάληψης ευθυνών από τους αρμόδιους επαγγελματίες έπειτα από σχετικό αίτημα του σχολικού περιβάλλοντος.
“Αξιότιμοι,
Με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό εκδήλωσης αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς σε μαθητή σας, για το οποίο πήρατε την πρωτοβουλία να επικοινωνήσετε μαζί μας, επανερχόμαστε στην επικοινωνία μας προκειμένου να καταστήσουμε σαφείς τις προσεγγίσεις μας οι οποίες είναι βασισμένες τόσο στις διεθνείς πρακτικές όσο και στην κλινική μας εμπειρία και το ερευνητικό μας έργο επάνω στην αυτοκαταστροφική συμπεριφορά από ετών.
Πιο συγκεκριμένα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά σε όλες τις ηλικίες συμβαίνει επί εδάφους μιας ευαλωτότητας της ψυχικής υγείας -εν προκειμένω- του μαθητή/μαθήτριας η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί εφόσον ληφθεί η κατάλληλη φροντίδα. Ως εκ τούτου και προς την κατεύθυνση του έγκαιρου εντοπισμού αντίστοιχων περιστατικών τα οποία λαμβάνουν χώρα μέσα στην σχολική κοινότητα, κρίνουμε αναγκαία την άμεση κινητοποίηση όλων των συντελεστών προκειμένου να γίνει διάγνωση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση του υπάρχοντος κινδύνου και να παρασχεθεί η κατάλληλη βοήθεια.
Θεωρούμε πως η διεύθυνση ενός σχολείου και του διδακτικού προσωπικού δεν θα έπρεπε να αναλαμβάνει μία δυσανάλογη- εφόσον δεν έχει την απαιτούμενη κατάρτιση- ευθύνη για την υγεία των μαθητών αλλά να γίνεται παραπομπή όπως και να επιβεβαιώνεται η εξασφάλιση αυτής σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στις περιπτώσεις όπου έχει προταθεί μια τέτοια εκτίμηση θεωρούμε πως η διεύθυνση του σχολείου δεν θα πρέπει να επιτρέπει, για την προστασία της ζωή του μαθητή, την επιστροφή του στο σχολικό περιβάλλον εφόσον δεν έχει λάβει κάποια βεβαίωση από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Προς αυτήν την κατεύθυνση, καίριας σημασίας είναι σταθερή και ανοιχτή συνεργασία με τους γονείς/κηδεμόνες του μαθητή/μαθήτριας η οποία εάν δεν είναι, για τον οποιονδήποτε λόγο, εφικτή, θα πρέπει να γίνεται έκκληση και γνωστοποίηση του συμβάντος στους αρμόδιους θεσμικούς φορείς, ήτοι κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου κ.α
Επιπλέον, επειδή τέτοιου είδους περιστατικά στο χώρο του σχολείου δύνανται να κινητοποιήσουν την ευαλωτότητα των μαθητών είναι σημαντικό να τονίζεται μέσα από ειδικά διαμορφωμένες παρεμβάσεις, η σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης κάθε ζητήματος το οποίο άπτεται της ψυχικής υγείας.
Ανακεφαλαιώνοντας τα βήματα που προτείνονται είναι τα εξής:
– Με την εκδήλωση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς ενός μαθητή χρειάζεται απαραιτήτως άμεση ενημέρωση του οικογενειακού περιβάλλοντος του/της μαθητή/τριας και η εκτίμηση του από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας όσον αφορά την αξιολόγηση του αυτοκτονικού κινδύνου και την λήψη της κατάλληλης φροντίδας εφόσον πρώτα από όλα διασφαλιστεί η ασφάλειά του.
– Στις περιπτώσεις όπου έχει συστηθεί η εκτίμηση από κάποιον επαγγελματία ψυχικής το σχολικό περιβάλλον οφείλει να λάβει την βεβαίωση της εκτίμησης αυτής προτού ο μαθητής επιστρέψει στον σχολικό χώρο καθώς και να συζητηθούν οι συνθήκες επαναφοράς του
– Σε περίπτωση όπου δεν είναι η εφικτή η συνεργασία με το οικείο περιβάλλον συστήνεται η ενημέρωση των αρμόδιων θεσμικών οργάνων.
Οι ως άνω διαδικασίες, με την επιστημονική εγκυρότητα και το σεβασμό των θεσμικών λειτουργιών που ενέχουν, θεωρούμε ότι διασφαλίζουν τόσο τη ψυχική υγεία του συνόλου των μαθητών αλλά και την εύρυθμη λειτουργία του σχολικού περιβάλλοντος του οποίου ο ρόλος είναι παιδαγωγικός και όχι θεραπευτικός.
Η συναίσθηση της ευθύνης σε ό,τι αφορά την ψυχική υγεία και την αυτοκτονική συμπεριφορά είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη και την αντιμετώπισή της.
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Βλαστάρη-Δυοβουνιώτου Χαρά, Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα – Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
(post photo: Kasia Bogdańska for Education Week)