6 ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΣΕ SUICIDE HOTSPOTS ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ 2023
Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου Πρόληψης Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ από την έναρξη του έτους 2023 έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 6 αυτοκτονίες σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας της Ελλάδος.
Σημείο υψηλής επικινδυνότητας ή διαφορετικά «hotspot» αυτοκτονίας αποτελεί μία συγκεκριμένη τοποθεσία (συνήθως δημόσια) η οποία είναι προσιτή και προσβάσιμη στο κοινό και θεωρείται ότι «παρέχει» τα μέσα προκειμένου να πραγματοποιηθεί εντός αυτής μία αυτοκτονία. Τέτοιες τοποθεσίες αποτελούν σημεία όπως οι γέφυρες, ψηλά κτίρια, γκρεμοί, αγροτικές ή απομονωμένες τοποθεσίες κ.α. Παραπάνω από μία αυτοκτονία σε μία τέτοια τοποθεσία χρειάζεται να κινητοποιήσει υποψίες ότι λειτουργεί ως «hotspot» αυτοκτονίας ενώ η μη ορθή δημοσιοποίηση σχετικών περιστατικών στα ΜΜΕ μπορεί να οδηγήσει σε μιμητικές συμπεριφορές αυξάνοντας κατακόρυφα τον κίνδυνο να καταστηθεί μια τοποθεσία ως τέτοια.
Η συλλογή δεδομένων και καταγραφή αξιόπιστων στοιχείων για τις αυτοκτονίες σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της αυτοκτονίας. Σε αυτήν την κατεύθυνση, τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών μπορούν να παρέχουν μία τρέχουσα εικόνα των τάσεων των αυτοκτονιών σε συγκεκριμένα σημεία της Ελλάδος για την ανάδειξη τοποθεσιών υψηλής επικινδυνότητας για αυτοκτονία καθώς και πιθανών συμπλεγμάτων (clusters) αυτοκτονίας με σκοπό την εφαρμογή άμεσων προληπτικών παρεμβάσεων.
Όπως έχουν επισημάνει συνεχόμενα από ετών, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι αυτοκτονίες σε «hotspot» αυτοκτονίας μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά με άμεσες και χαμηλού κόστους ουσιαστικές προληπτικές παρεμβάσεις, δεδομένες για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, μέρος των πιο αποτελεσματικών αποτελούν οι εξής:
o Ο περιορισμός της πρόσβασης στα θανατηφόρα μέσα (π.χ. εγκατάσταση φυσικών εμποδίων όπως τοποθέτηση φραγμάτων στις γέφυρες)
o Η ειδική σήμανση με σαφή αναφορά σε πηγή βοήθειας (όπως η 24ωρη τηλεφωνική Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018) με σκοπό την ενθάρρυνση των ατόμων να αναζητήσουν βοήθεια όπως και την υποστήριξη των survivors (επιζώντων αυτοκτονίας)
o Η παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού ασφαλείας και η τοποθέτηση καμερών παρακολούθησης στην τοποθεσία καθώς
και
o Η ορθή δημοσιοποίηση σχετικών αυτοκτονιών στα ΜΜΕ με άξονα την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την ενημέρωση για διαθέσιμες πηγές βοήθειας
Η αυτοκτονική κρίση αποτελεί μία οξεία γνωστική και συναισθηματική απορρύθμιση η οποία τις περισσότερες φορές είναι βραχεία, ωστόσο, όσο αυτή διαρκεί, τα άτομα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να θέσουν τέλος στην ζωή τους αν δεν εφαρμοστεί μία άμεση παρέμβαση. Η υιοθέτηση τέτοιων στρατηγικών μπορεί να προστατεύσει την ζωή των ευάλωτων συνανθρώπων μας καθώς οι έρευνες δείχνουν πως οι συγκεκριμένες πρακτικές δεν οδηγούν τα άτομα να αναζητήσουν κάποια εναλλακτική τοποθεσία, όπως πιθανότατα θα επικρατούσε στην κοινή αντίληψη, αλλά αντίθετα λειτουργoύν ως κίνητρο να επανεξετάσουν την πρόθεσή τους να αυτοκτονήσουν.
Τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών προέρχονται από πηγές όπως ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος, κλήσεις στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018, ψυχολογικές αυτοψίες σε επιζώντες αυτοκτονίας, εξυπηρετούμενους των υπηρεσιών του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, την συνεργασία μας με υπηρεσίες, φορείς, μονάδες υγείας, καταστήματα κράτησης και ιατροδικαστικές υπηρεσίες καθώς και μέσα από όλους όσους από εσάς συμμετέχετε στο έργο μας πληροφορώντας μας καθημερινά για σχετικά περιστατικά που σας γίνονται γνωστά. Εκτιμούμε ότι ο πραγματικός αριθμός των αυτοκτονιών είναι πολύ μεγαλύτερος από τους καταγεγραμμένους δεδομένης της παγκόσμιας υποκαταγραφής των θανάτων αυτών ενώ ο αριθμός των πολυάριθμων μη θανατηφόρων αποπειρών αυτοκτονίας που έχουν πραγματοποιηθεί στα σημεία αυτά παραμένει άγνωστος.
Κατσαδώρος Κυριάκος, Ψυχίατρος και Επιστημονικός Διευθυντής της ΚΛΙΜΑΚΑ
Ζαφειροπούλου Δήμητρα – Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
Πλουμή Βασιλική – Στατιστικολόγος, Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ΚΛΙΜΑΚΑ
——————————————————————————
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Ευμολπιδών 30-32, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr